Papier ścierny to jeden z najpopularniejszych narzędzi do obróbki powierzchni. Służy do usuwania nierówności, zadziorów, starej farby czy lakieru. Ważnym parametrem papieru ściernego jest jego granulacja, która określa wielkość ziaren materiału ściernego.

Co to jest gradacja?

Gradacja papieru ściernego to oznaczenie, które informuje o wielkości ziaren ściernych na jego powierzchni. Im większe ziarna, tym papier jest bardziej „ostry” i skutecznie usuwa większe warstwy materiału, ale pozostawia przy tym głębsze rysy. Im drobniejsze ziarna, tym papier działa delikatniej, idealnie wygładzając powierzchnię. Dobór odpowiedniej gradacji ma ogromny wpływ na końcowy efekt pracy i powinien być dopasowany do etapu obróbki – od zgrubnego szlifowania po wykończeniowe polerowanie.

Oznaczenie granulacji papieru ściernego

Granulacja papieru ściernego jest oznaczona symbolem litery "P" i liczby, np. P80. Im wyższa liczba, tym ziarna są drobniejsze. Papier ścierny o granulacji P24 ma ziarna o wielkości około 1815 mikronów, a papier o granulacji P2500 ma ziarna o wielkości około 8,4 mikronów.

Gradacja papieru ściernego – jednostka oznaczenia

Gradację oznacza się liczbami poprzedzonymi literą „P” (np. P40, P120, P400). Te liczby wskazują, ile oczek ma sito używane do klasyfikowania ziaren – im więcej oczek, tym mniejsze ziarna przechodzą przez siatkę, a więc tym drobniejszy papier. Skala gradacji została ustalona przez organizację FEPA (Federation of European Producers of Abrasives), a litera „P” oznacza właśnie normę europejską.

Dla przykładu:

• P40 – grube ziarno, szybkie i agresywne szlifowanie

• P120 – średnia gradacja, idealna do wygładzania drewna czy szpachli

• P400 i wyższe – drobne i bardzo drobne papiery do wykańczania i polerowania

Rodzaje granulacji papieru ściernego

Na podstawie wielkości ziaren można wyróżnić następujące rodzaje granulacji papieru ściernego:

• granulacja zgrubna (P24-P60): służy do usuwania dużych nierówności, zadziorów i starej farby lub lakieru.
• granulacja pośrednia (P60-P120): służy do wyrównania powierzchni i usuwania drobnych nierówności.
• granulacja wykończeniowa (P120-P2500): służy do uzyskania gładkiej i równej powierzchni.

Dobór granulacji. Jaka gradacja papieru ściernego?

Dobór odpowiedniej granulacji papieru ściernego jest bardzo ważny, ponieważ ma wpływ na efekt obróbki powierzchni. Jeśli wybierzemy zbyt gruby papier, możemy uszkodzić powierzchnię, a jeśli zbyt drobny, to nie uzyskamy oczekiwanych rezultatów.

W przypadku obróbki powierzchni drewnianej, metalowej czy plastikowej najlepiej zacząć od papieru o granulacji zgrubnej i stopniowo przechodzić do papieru o coraz drobniejszej granulacji. Dzięki temu unikniemy uszkodzenia powierzchni i uzyskamy równe i gładkie wykończenie.

Najgrubszy papier ścierny – kiedy i do czego się go używa?

Najgrubsze papiery ścierne zaczynają się już od P16–P24 i są wykorzystywane do bardzo zgrubnych prac. Spotyka się je rzadziej, ale są niezastąpione przy usuwaniu starej farby, grubych warstw lakieru czy przy kształtowaniu twardych materiałów. Bardziej popularne w pracach stolarskich i remontowych są papiery P36–P60, które skutecznie usuwają nierówności i przygotowują powierzchnię do dalszego szlifowania. Trzeba pamiętać, że użycie grubego papieru zostawia widoczne rysy, które należy później wyrównać drobniejszym ścierniwem.

Drobny papier ścierny – do wykańczania i polerowania

Drobne papiery ścierne zaczynają się od P240 i mogą sięgać nawet P2500 lub więcej w przypadku papierów wodnych stosowanych w lakiernictwie i detailingu samochodowym. Tego typu gradacje są wykorzystywane do końcowego wygładzania powierzchni, między warstwami lakieru, a także do delikatnego matowienia przed malowaniem. Papiery P320–P600 są często używane w pracach stolarskich, a P800–P2000 – w szlifowaniu na mokro i polerowaniu.

Przykłady zastosowania

• P24-P60: szlifowanie drewna przed malowaniem lub lakierowaniem, usuwanie starej farby lub lakieru z drewna, metalu czy plastiku.
• P60-P120: szlifowanie drewna przed lakierowaniem, wyrównanie powierzchni drewnianej, metalowej czy plastikowej.
• P120-P2500: szlifowanie drewna przed polerowaniem, uzyskanie gładkiej i równej powierzchni drewnianej, metalowej czy plastikowej.

Podsumowanie

Znajomość gradacji papieru ściernego pozwala na precyzyjne dopasowanie narzędzia do konkretnego etapu pracy. Wybierając papier o odpowiedniej gradacji, możesz przyspieszyć szlifowanie, poprawić jakość wykończenia i uniknąć niepotrzebnych poprawek. Pamiętaj: im niższa liczba – tym bardziej agresywne działanie, im wyższa – tym gładszy efekt. Dobrze dobrana gradacja to gwarancja skutecznej i bezpiecznej pracy.