Materiały ścierne to nieodłączny element każdego warsztatu — zarówno profesjonalnego, jak i domowego. Jednak wielu majsterkowiczów wciąż ma problem z właściwym doborem papieru lub tarczy ściernej do konkretnego zadania. Sekret tkwi w zrozumieniu oznaczeń, które znajdują się na ich powierzchni. To właśnie one mówią nam, z jakim materiałem mamy do czynienia i do czego najlepiej go użyć.

W tym artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak czytać oznaczenia na papierach i tarczach ściernych, by uniknąć pomyłek i uzyskać idealny efekt szlifowania.

1. Gradacja ścierniwa – czyli klucz do gładkości

Najczęściej spotykane oznaczenie to liczba poprzedzona literą P, np. P40, P120, P400.

To właśnie gradacja, czyli wielkość ziaren ściernych:

• P20–P60 – bardzo grube ziarno, do zdzierania i usuwania starej farby, rdzy lub dużych nierówności,

• P80–P120 – średnie ziarno, do wyrównywania powierzchni i przygotowania do malowania,

• P150–P240 – drobne ziarno, do wygładzania i prac wykończeniowych,

• P320 i więcej – bardzo drobne, do polerowania i delikatnego matowienia.

Im większy numer gradacji, tym drobniejsze ziarno i gładsza powierzchnia po szlifowaniu.

2. Rodzaj podłoża – papier, tkanina, siatka

Na papierach ściernych często spotkamy oznaczenia literowe określające rodzaj i wytrzymałość podłoża:

• A, B – bardzo cienkie, elastyczne papiery (do precyzyjnych prac),

• C, D – średnia wytrzymałość, uniwersalne zastosowanie,

• E, F – grube papiery lub tkaniny, do agresywnego szlifowania.

Z kolei siatki ścierne oznaczane są zwykle dodatkowymi symbolami producenta – charakteryzują się wysoką odpornością na zapychanie i lepiej odprowadzają pył.

3. Typ ziarna ściernego

Na opakowaniach znajdziemy również oznaczenia dotyczące materiału ściernego. Każdy z nich ma inne właściwości i zastosowanie:

• A (Aluminium Oxide) – tlenek glinu, najpopularniejszy, uniwersalny i trwały; idealny do drewna, metalu i plastiku,

• C (Silicon Carbide) – węglik krzemu, bardzo twardy, używany do metalu, szkła, kamienia i tworzyw sztucznych,

• Z (Zirconia Alumina) – ziarno cyrkonowe, do metalu i stali nierdzewnej,

• SG / Ceramic – ścierniwa ceramiczne, do profesjonalnych zastosowań i twardych materiałów.

4. Spoiwo i powłoka – co trzyma ziarno na miejscu

Oprócz rodzaju ziarna ważne jest też spoiwo, czyli substancja, która utrzymuje ziarna na podłożu:

• R (resin) – żywica syntetyczna, odporna na temperaturę i wilgoć,

• G (glue) – klej naturalny, tańszy, ale mniej trwały.

Czasem dodaje się także powłoki dodatkowe (np. stearynian), które zapobiegają zapychaniu papieru podczas pracy.

5. Oznaczenia na tarczach ściernych

Tarcze ścierne mają swoje własne symbole, które warto znać. Na ich etykietach znajdziesz m.in.:

• Wymiary – np. 125 × 6 × 22,23 mm (średnica tarczy × grubość × średnica otworu),

• Rodzaj ścierniva – np. A, C, Z (tak jak przy papierach),

• Twardość i struktura – oznaczenia literowe (np. H, K, N – im dalsza litera, tym twardsza tarcza),

• Rodzaj spoiwa – B (żywica bakelitowa), V (spoiwo ceramiczne),

• Prędkość maksymalna – np. 80 m/s lub 12 200 obr./min – nigdy nie należy jej przekraczać.

Dodatkowo każda tarcza posiada piktogramy określające zastosowanie – np. ikonę metalu, drewna czy betonu.

6. Kolory i oznaczenia producentów

Wielu producentów stosuje też kolorowe oznaczenia dla ułatwienia wyboru:

• brązowy/czerwony – do drewna,

• niebieski – do metalu,

• zielony – do kamienia lub betonu,

• biały – do delikatnych powierzchni, np. lakierów.

Warto jednak pamiętać, że nie jest to norma branżowa – kolory mogą różnić się między markami.

7. Dlaczego warto znać oznaczenia?

Zrozumienie symboli i oznaczeń pozwala:

• dobrać właściwe ścierniwo do zadania,

• uniknąć przegrzewania i uszkodzeń powierzchni,

• przedłużyć żywotność materiałów ściernych,

• poprawić jakość i efektywność pracy.

Świadomy wybór to mniej frustracji, mniej odpadów i lepszy efekt końcowy.

Podsumowanie

Choć oznaczenia na papierach i tarczach ściernych mogą wyglądać jak tajemniczy kod, w rzeczywistości wystarczy poznać kilka zasad, by rozszyfrować ich znaczenie.

Dzięki temu łatwiej dobierzesz odpowiedni produkt do konkretnego materiału i rodzaju pracy – niezależnie od tego, czy szlifujesz drewno, metal, czy kamień.

W końcu dobrze dobrany materiał ścierny to połowa sukcesu w każdym warsztacie.